Hızlı Git
Dikey Bahçe Nedir?
Dikey bahçe bitki gibi canlı materyaller kullanarak yaşayan duvarlar (yapay çiçeklerle de yapılabilir) oluşturma işlemidir.
Dikey Bahçe Özellikleri
Dikey bahçeler veya yaşayan duvarlar, çıplak veya atıl açık alanları doğal canlılık ile buluşturup mekan kullanıcılarına ferah ortamlar sağlarlar. Ayrıca sıkışık beton yığınlar içinde dahi her türlü ortam ve konumda bitki yetiştirmek için imkân yaratırlar. Çatı katındaki teras bahçelerinden avlulara ve transit yollara kadar yaşayan duvarlar ile estetik görüntüler oluşturulabilir.
Dikey bahçe sistemleri bulunduğu ortama farklılık katar ve sınırları içerisinde doğal bir manzara oluştururlar. Çoğunlukla mahremiyet sağlaması için tercih ettiğimiz bahçe veya avlu duvarları beton yığını olduğu için istenmeyen görünümler oluşturabilirler. Kamusal alan duvarlarını ve binaları süsleyen büyük ölçekli yaşayan duvarlar profesyonelce tasarlanıp halı hissiyatı oluştururken; daha küçük alan kullanımları ise asma kaplı verandalar, duvar şeklinde keskin budanmış çalılar veya birbirine yakın dikilmiş ağaçların budanması ile oluşturulabilir. Farklı türlerde, fiyatlarda, renklerde ve şekillerde dikey bahçe malzemeleri veya dikey bahçe aparatları vardır. Bunların bir kısmı yazının devamında verilmiştir.
Dikey Bahçelerin Faydaları
- Beton gibi çirkin görünümleri kapatırlar ve doğal güzellikler sağlarlar,
- Çevre dostudurlar. Dikey bahçe ekipmanları genellikle geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilirler,
- Küçük, kentsel bir alanda sebze, meyve ve şifalı otlar yetiştirme fırsatı sağlar.
- Kullanım alanı kısıtı olan avlu, veranda, balkon gibi alanlarda yer kaplamadan oluşturulabilir,
- Dikey bitkilendirme bahçelerde düz ve monoton dış yüzeyleri yeşilliklerle canlandırabilir,
- İyi tasarlanıp bakımı yapılan dikey bahçe düzenlemesi bahçelerin odak noktası olabilirler,
- Dikey bahçe düzenlemesi genellikle topraksız sistemler ile yapılırlar (bu kullanımlara hidroponik dikey bahçe denir),
- Küçük ve yetersiz alanlarda da bahçe oluşturmaya olanak sağlar,
Dikey Bahçelerin Tarihte Kullanım Örnekleri
Dikey bahçe tekniği yeni bir kavram gibi görünse de tarihte yüzyıllar boyunca kullanılmıştır. Kayıtlara göre Mısır bahçelerinde duvarlar ve direkler bitkilerle kaplanmış ve bu onlar için bir peyzaj kültürü haline gelmiştir. Perslerin mimari anlayışlarında olan cennet bahçeleri, asma ve meyve ağaçlarıyla oluşturulan anıtsal duvarlar ile oluşturulmuştur. İspanya’nın Kurtuba kentinde müslümanlar tarafından oluşturulan Mağrib mimarisi de yüksek duvarları ve kapalı bahçeleri ile Avrupa mimarisini etkilemiştir.
Dikey bahçelerin tarihteki en önemli örneği Kral II. Nebukadnezar veya Asur Kralı Sanherib tarafından yaptırıldığı düşünülen Babil’in Asma Bahçeleri‘dir. Tarih, bu bahçede kat kat oluşturulan bahçelerde duvarları süsleyen asma sarmaşıklar olduğunu yazmıştır.
Dikey Bahçe Nasıl Yapılır?
Şüphesiz son zamanların trendi olan bu uygulamalarda kullanabileceğimiz birçok dikey bahçe modülü bulunmaktadır. Peki nedir bu modüller? Basit fikirlerle tasarlanmış 27 dikey bahçe çeşitlerine göz atalım:
-
Dikey Bahçe Cepleri
Bitkilerin yarıklara takıldığı duvarın tamamını veya bir kısmını kaplamasına izin veren kaplara ekildiği duvar sistemleridir. Evde bitki bakmak için iyi bir başlangıçtır. Küçük bahçe ve balkonlarda bu sistemle duvarın tamamını veya bir kısmını örten kaplara yerleştirilen basitçe bitkilerimizi yetiştirmek için mümkün hale gelmektedir. Yünlü Cepler, bir süredir etrafta olan ve ürünlerini mükemmelleştiren sistemlerden biridir.
-
Sukulent Dikey Bahçe Bitkileri
Dikey bahçe bakımı bitkilerin parçalı olması ve köklerine erişimin zor olması nedeniyle zordur. Sukulent bitkiler etli gövde ve yaprakları nedeniyle su depolama özelliği olan ve kuraklığa dayanıklı bitkilerdir. Bu bitkilerin genellikle düzenli sulama ve bakım gereksinimi yoktur. Bu özellikleri sayesinde dikey bahçe bitkileri olarak kullanmaya daha uygunlardır. Zengin renk çeşitliliği, farklı formları ve büyüleyici şekilleri ile sukulentler, yaşayan duvar sanatı için uygun materyallerdir. Sukulentler soğuğa karşı hassas olması nedeniyle açık alanlarda kullanılacaksa mevsim sıcaklığının yüksek olduğu yerlerde kullanılması önerilir.
-
Dikey Bahçe Duvar Saksı Uygulaması
Yüksek bahçe duvarları bitki materyalleri ile şüphesiz daha ilgi çekici hale gelirler. Dikey bahçe duvar saksısının duvara asılacak kadar sağlam ve düz bir arkaya sahip olduğundan emin olun. Veya saksılar için modüler bir demir platform oluşturun. Farklı renkteki bitkiler ile oluşturulan aranjmanlar ortamdaki insanları büyüleyecektir.
-
Geri Dönüşüm Dikey Bahçe Saksısı
Plastik şişeler gibi doğaya zararlı atık ürünleri geri dönüştüren kendin yap dikey bahçe sistemleri oluşturabilirsiniz. Bu sistemde plastik şişeler, bitki saksısı olarak kullanılır, saksıların asılacağı ince teller yardımıyla resimdeki gibi bir düzene konulup güzel bir görüntü oluşturulabilir.
-
Cesur Merdiven Tasarımları
Merdiven boşluğunda uygulanacak yaratıcı tasarımlar yürümekten içimizin sıkıldığı o boşlukları birer sanat eserine dönüştürebilir. Diğer tasarımlardan farklı olması gereken özelliği daha fazla sarmaşık özellik gösterebilecek cesur bitki tercihlerinde bulunulması gerekliliğidir.
-
Dikey Bahçe Keçesi
Büyük yapraklı bitkilerin kullanıldığı dikey bahçelerde güzel manzaralar oluşturulmuş ve bahçelere harika görünümler kazandırılmıştır. Bu tasarımın konstürüksiyonunda dikey bahçe keçesi bulunmaktadır. Dikey bahçe keselerinin boyutları ayarlanabilir olduğu için bitki boyutlarına göre keçeler yaptırabilirsiniz.
-
Sonsuz Çim
Genellikle teras bahçelerinde ya da bahçelerimizin mahremiyet sağlayan duvarlarının renklendirilmesi için kullanılır. Zemin ve duvarlarda yerde başlayan doğal çim duvarlarda suni çim ile devam ederek görseldeki gibi mekanlar oluşturulur. Kullanılan dokular mekanları tanımlayarak, bölmektedir.
-
Sarılıcı Bitkiler
Dikey bahçe yapmanın en kolay yolu sarılıcı bitkiler kullanmaktan geçer. Eğer iklimine uygun bitkiler kullanırsanız bir süre sonra duvarlarınızın hali gibi sarmaşıklarla kaplandığını göreceksiniz.
-
Sarmaşık Kafesleri
Bahçelerde sarmaşıklara yön vermek için en yakın marangozdan istenilen şekillerde çıtalar kesilerek duvardaki sarmaşıklara düzen verilebilir. Dikey bahçe balkon örneklerinde kullanılabilecek bir yöntemdir.
-
Duvar Tel Izgaraları
Duvarlardaki kötü görüntüler yeterince canınızı sıkıyorsa ve ektiğiniz bitkilerin büyüyüp duvarınızı kapatmasını bekleyemiyorsanız en iyi çözüm duvar ızgaraları olabilir. Böylece dikey bahçe çiçeklerinizin büyümesini beklemek zorunda kalmadan güzel görüntüler elde edebilirsiniz.
-
Sarılıcı ve Tırmanıcı Ağaçlar
Eğer akdeniz gibi bol nemli şehirlerde yaşıyorsanız duvarlarınızı şenlendirecek Bougenvilla gibi harika ağaçlar tam size göre demektir. Beyaza boyadığınız evinizin duvarı önüne bir bougenvilla veya üzüm gibi sarılıcı bitki dikin, ahşap yardımıyla sarılıcı direkler oluşturun gerisini bitkinize bırakın. Birkaç sene içerisinde duvarlarınızı kaplayacaktır.
-
Budama ile Oluşturulmuş Duvarlar
Mahremiyet sağlamak için budamaya elverişli türlerle yeşil duvarlar oluşturulabilir. Bitkilerin düzenli dikilmesi tasarımı kusursuzlaştırabilir. Düzenli bakım yapıldığında yaz kış harika manzaralar oluşturabilirler.
Dikey Bahçe Bitkileri
Farklı dikey bahçe tasarımlarını bu yazı ile görmüş olduk. Dikey bahçelerde kullanılan bazı bitki türleri için önceki yazımız Yerçekimine Direnen Yeşil Alanlar yazısını da okumak isteyebilirsiniz.
Editörün Notu
Faydalanılan Kaynak:
https://www.thespruce.com/creative-design-ideas-for-vertical-gardens-2736714
