Nesiller boyunca, ışık mimarlığı görünür kılan, objeler ve insanlar arasında iletişimi sağlayan temel kaynak olmuştur. Mimaride ışık yıllar içinde farklı vazifelerde kullanılsa da, elektriğin icadından sonra mekana ve mekânsal dokuya faklı bir boyut ve derinlik ışık sayesinde kazandırılmıştır.
Yenilenen çağ ve yaşanan devrimler neticesinde, mekânsal gereksinimler değişmiş ve ışığın temel kullanımı sabit tutulup farklı modern hareketler mimari obje olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu nedenle ışık günümüzde temel aydınlatma elemanı olarak kullanımı yanında, mimariyi daha çok ortaya çıkarmak ve mimari dokuların daha net ve belirgin olmasını sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Gün ışığı mimaride doğal dokuların ortaya çıkarılması amacıyla kullanılırken, modern etkiler bu ışık ile etkisini daha çok göstermeye başlamıştır.
Renklerin insan psikolojisine farklı etkileri vardır.
Bu nedenle farklı renk tonlarında ve hareketli ışıklandırmalarda mimarinin artık günümüzde vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Yeşil renkte ışıklar, tazeliği, dengeyi, pozitifliği, zenginliği, sakinliği, doğallığı ve üretkenliği temsil ederken; Mor, yaratıcılığı, asilliği, duygusallığı, ihtişamlılığı, azimliliği ve bereketi temsil eder. Mavi renkte ışıklar güvenirliği, sadakati, sakinliği, uyumu, huzuru, sevgiyi ve zekayı temsil eder. Tabi bunun gibi tüm renklere ilişkin ışıkların farklı kullanım alanlarına göre farklı anlamlar içerdiği de söylenebilir. Bir parkın içinde ihtişamlı bir ağaca yansıtılan gün ışığı sayesinde, gece ve gündüz günün her saati onun eşsiz dokusunu ve renklenme özelliğini hissedebiliriz. Ya da heybetli bir mimari yapının üzerinde proje aşamasında uygulanacak sade renk oyunları ile binanın ihtişamını ve görkemini sürekli hissetmemiz mümkün olacaktır.
Işık mahremiyet ve güven sağlar.
Tabi bu bahsettiğimiz konulardan daha önemli olan unsur mahremiyet ve güven duygusudur. İnsan doğası gereği ve yaşadığı çevre koşullarına ve yaşadığı çevrenin sosyo-kültürel yapısına bağlı olarak kendini sürekli güvende hissetmek isteyecektir. İnsanların kendini güvende hissetmesi ve mekandaki objelerle arasındaki iletişimi sağlayan tek unsur yine ışıktır. Bu nedenle mimaride ışığın doğru kullanımı oldukça önemlidir. Fakat, tasarım konusu olmuş yapılar, meydanlar, parklar, anıtlar, heykeller gibi kentsel varlıkların aydınlatılması için aydınlatma tasarımına dikkat etmek gerekir. Kent dışında kalan yollar, kavşaklar, karayolu tünelleri, uçak pistleri gibi alanların aydınlatılması bu kavramın dışında kalır.
2- Uzun pozlama ile çekilmiş fotoğraf
Aydınlatma Tasarımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir aydınlatma tasarlanırken öncelikle alandaki mimari ve kentsel dokunun ihtiyacı ve uygunluğunun tespit edilmesi gerekir. Bu özellikler başlıca şu şekilde incelenmelidir:
- Yapılacak aydınlatma tasarımı insanları doğru yöne yönlendirici etkide olmalıdır.
- Işık göze doğrudan gelmemelidir veya rahatsız edici şekilde yansımamalıdır.
- Bir yüzeyde girinti ve çıkıntıların algılanması önemliyse bu yüzey için baskın doğrultulu bir ışık alanı oluşturulmalı ve aydınlatma yüzeydeki girinti çıkıntının eğimine göre ayarlanmalıdır.
- Gölge niteliği bakımından, içinde yaşanan iç mekanlarda yumuşak ve saydam gölgeli bir aydınlık oluşturmak uygun olur.
- Yeni taş yapılar, ya da beyaza yakın renkli yapılar, beyaz renkli ışıkla aydınlatılmalıdır.
- Metal ve cam yüzeyli çağdaş yapıların aydınlatmasında soğuk renkli ışıklar, ya da çeşitli renkte renkli ışıklar kullanılabilir.
Yeşil renkte ışıklar, tazeliği, dengeyi, pozitifliği, zenginliği, sakinliği, doğallığı ve üretkenliği temsil ederken; Mor, yaratıcılığı, asilliği, duygusallığı, ihtişamlılığı, azimliliği ve bereketi temsil eder. Mavi renkte ışıklar güvenirliği, sadakati, sakinliği, uyumu, huzuru, sevgiyi ve zekayı temsil eder.
Mimari tasarımlar nasıl ki zaman ayırıp farklı aşamalarda farklı tasarımların birleşmesi sonucu ortaya çıkıyorsa, aydınlatma projeleri için de aynı durum söz konusu olmalıdır. Işığın renklerle olan etkisi düşünülmeli, ön tasarım-tasarım ve uyulama projesi olarak tasarlandıktan sonra detaylı renderlarla ışığın etkileri görülüp durum değerlendirmesi yapıldıktan sonra uygulama aşamasına geçilmelidir.
