Kilit Parke Taşı Sorunsalı

Kilit parke taşı sorunsalı dediysem benim sorunum bu kemik şeklinde olanlarla. Sanki piyasada başka sert zemin döşeme elemanı yokmuş da her seferinde bu döşeme elemanını kullanmak zorunda bırakılmaktan bıktım. O yüzdende buna isyan olarak diğer zemin döşeme elemanlarını paylaşayım istedim. Düşünsenize sırf maliyet ucuz olsun diye müşterinin basketbol sahasını kilitli parke taşından yapmak, bunun çizgilerini de kırmızı renkli kilitli parke taşıyla belirlemek zorunda olan arkadaşlarım var benim. Hem çok komik hem de çok üzücü olan bu durum aslında özel sektörümüzün tipik maliyet problemi, daha açıklayıcısı ileride orada oynayan insanların düşüp sakatlandığında meydana gelecek olan maddi manevi maliyeti değil  işi üç kuruşa kapatabilmenin derdinde olma sorunu. Bundan daha da vahimi EPDM kaplama zeminlerin bile verdiği hasar oranın tartışıldığı günümüzde bazı kendini peyzaj firması zanneden firmaların çocuk oyun alanlarını bile bu taş zemin kaplamasıyla döşemesi çünkü ona ne orda düşüp kafasını gözünü yaran çocuktan zira atalarımız ne demiş “Çocuk dediğin düşe kalka büyür”
Gelelim diğer çeşitli zemin kaplamalarına :
Hazır yukarıda Spor sahası ve Çocuk oyun alanlarından bahsetmişken onların örnekleriyle devam edelim. En yaygın kullanım beton veya asfalt zemin üzerine EPDM(ethylene propylene diene monomer (M-class)) kaplaması. Kaplamaya hazır olan EPDMlerin yanı sıra birde dökme EPDM dediğimiz alana varillerle getirilip bu varillerde kaynatıldıktan sonra yüzeye yayılan uygulama türü de mevcut, engebeli bir arazi yaptıysanız bu dökme (veya sürme) EPDM türü daha uygun olacaktır.

Her türlü spor sahası, yürüyüş yolları, çocuk oyun alanları ve belki de benim bilmediğim başka uygulama alanı olan bu kaplama türü darbe emilimi yüksek olduğundan tercih edilmesi daha uygundur.
Her ne kadar çocuk oyun alanlarında EPDM kullanımı yaygın olsa da gerek malzemenin kimyasal olması gerekse yapılan araştırmalarda Talaş’ın darbe emilimi daha fazla olmasından dolayı çocuk oyun alanlarında tercih edilmesi daha mantıklı duruyor.  Talaş’da yine boyanarak EPDM gibi farklı renklerde uygulanabiliyor.

Bunun dışında yürüyüş yollarında kullanabileceğimiz zemin kaplama materyalleri: kayrak taşı, traverten döşeme (adım taşı halinde de olabilir), granit, bazalt, travers döşeme, taban tuğlası, kil esaslı parke taşları, andezit, kakma taş (bu dolomiti neyin henüz kurumamış betona kaktırıveriyosun ahada o döşeme)  gibi ürünler olabilir fakat benim gibi buraya granit küptaş döşesek olmaz mı dediğinizde önünüze maliyet ve aynı zamanda ya bu iş ustayı çok  uğraştırır gibisinden bahaneler sürülüyorsa ya benim gibi boyun eğin ya da kapıyı çekip gidin   Aynı zamanda yurtdışında  çok kullanılan baskı beton yöntemini kullanabilirsiniz. Bu uygulamada dikkat etmeniz gereken şey uygulama yapacağınız sezon ve betonun prizini iyice alması, ayrıca betonu anolar halinde dökmeniz de ileride oluşabilecek altyapı sorunlarının çözülmesinde veya betonda oluşacak çatlakları düzeltirken size çok yardımcı olacaktır. İşte bu çatlaklar düzelsede eskisi gibi olmaz diyen arkadaşlara artık teknolojinin çok geliştiğini ve biraz daha araştırma yapmalarını tavsiye ediyorum.
Örneğin bu baskı beton olayının bir değişiğini Eskişehir Büyükşehir Belediyesi asfalt üzerine baskı yapıp daha sonra bu zemini boyayarak yapıyor.
Kayrak taşı, traverten adım taşları veya travers döşeme ise doğal bir ortam yaratabilmek için çok iyi bir çözüm olabilir. Zira tasarladığınız  bir Japon bahçesinin içinden kilitli parke taşı geçtiğini görürseniz çok da iyi hissetmessiniz.
Kakma taş için Matüsan‘ın sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Bunun dışında yabancı meslektaşlarımızın en çok tercih ettiği ürün ise kil esaslı parke taşları ( bunun bildiğiniz başka bir ismi varsa yorumlarda belirtin ben direkt ingilizceden çevirdim çünkü) zira bunun sebebi standart kilitli parke taşlarında meydana gelen renk kaybı misal % 98 civarıysa bu parke taşlarında taş çatlasın % 5 oluyor. Şekil olarak da yandaki fotoğrafa benziyor bu materyal.
Benim aklıma gelen ürünler bunlar yukarıda yazdığım materyallerin çoğunu nerden bulabileceğiniz hakkında fikriniz vardır sanırım. Fakat bunların dışında gerçekten her açıdan faydalı olacağını düşündüğüm bir kaç materyal daha paylaşacağım. Bunlardan birisi geçirgen kaldırım taşı; Bu taşın normal kilitli parke taşından farkı arasındaki dişlerin kalınlığının fazla olması ve bu boşluklardan suyu aşağıya geçirmesi dolayısıyla döşeme yaptığınız su baskını sorununu ortadan kaldırmış oluyorsunuz.
Paylaşmak istediğim ikinci materyal ise hem standart kilitli parke taşı yerine kullanabileceğiniz hem de standart geçirimli parke taşlar yerine kullanabileceğiniz çevre dostu  bir kompozit döşeme elemanı, ingilizcesi vast paver  olarak geçiyor. Ülkemizde ne üstteki geçirimli parke taşlarının ne de bu ürünün kullanıldığını düşünmüyorum. Satıcı firmanın adresi şu şekilde http://vastpavers.com/
 
 
Ürün yandaki fotoğrafta gördüğünüz gibi olup gri, sarı ve diğer renkleri mevcut. Bu ürünün en büyük özelliklerinden birisi tabi ki %95 oranında geri dönüşüm malzemeyi içeriğinde bulundurması, bunun yanı sıra  ürün standart  kilitli parke taşından çok daha hafif, dolayısıyla döşeme işlemi daha rahat. Aynı zamanda yük dayanımı standart taşlardan 10 kat fazla ve renk kaybı da hemen hemen kil esaslı taşlara yakın. (sitesinde incelediğim kadarıyla sarı renkte bu kayıp çok belli oluyor ama diğerleri gayet dayanıklı). Uygulamadaki bir diğer rahatlık ise altındaki plakaya monte edilmesi haliyle zemine stabilize malzemenizi serip sıkıştırdıktan sonra ekstra bir blokaj uygulamadan bu malzemeyi döşeyebiliyorsunuz. Ayrıca daha önceden kaplanmış olan bir zemininiz varsa ve kotunuzda kurtarıyorsa plakanızı koyup direkt döşemeye başlamak gibi bir avantajınız da var ki buda sizi mevcut malzemenin kaldırılması tekrar stabilizasyon gibi süreçlerden kurtarır.
Yurtdışında kullanımının yaygınlaşmasında en büyük etkenlerden birisi ise LEED sertifikasyon sistemi çünkü bu sistem artık peyzaj projeleri içinde uygulanabiliyor ve bu ürün LEED sertifikasyon sistemine uygun olarak üretilmiş olan ilk peyzaj ürünü (ki bu bizi hiç ilgilendirmiyor sanırım  kim takar LEED’i Türkiye’de).  Aşağıda bu ürünün bir kaç fotoğrafını daha paylaşacağım böylelikle hem yarattığı hoş ambiyansı hem de döşeme şeklini görebilirsiniz.

En sona sakladığım (buraya kadar okuma azmini gösterenlere armağan olsun ) bu ürün ise Delikli kilitli parke taşı yani Çimtaşı  yerine kullanabileceğimiz bir ürün. Ürünün yurtdışından temin edebileceğiniz firmanın sitesi http://www.prestogeo.com/ , Türkiye distribütörü de http://www.tarsu.com/tr/. Aynı vast paverlar gibi LEED sertifikasyonunda avantaj sağlayan bu ürünün adı Geoblock.  Uygulamayı düşündüğünüz alana hazırlık yapıp bu ürünü yerleştiriyoruz, yerleştirdiğimiz alana toprak seriyoruz, serdiğimiz bu toprak üründeki hücre denilen bölümlere doluyor sonra yapıştırın çiminizi geçin   ondan sonra ister üstünde tepinin ister otopark yapın ne yaparsanız yapın bana mısın demiyor bu ürün. ( Türkiye’de kullanılacak bir proje olduğunu biliyorum ama projenin akıbeti hakkımda bilgim olmadığından isim paylaşamıyorum) Bu hem mucizevi hemde çok kullanışlı ürünümüzün şev alanlarda kullanılmak üzere veya erozyonlu arazi stabilizasyonunda kullanılmak üzere ana sitesinde görebileceğiniz Geoweb isimli bir kardeşi de mevcut. Aşağıdaki 3 adet fotoğrafa bakıp geoblocklar hakkında fikre sahip olabilirsiniz.

Demek ki neymiş şu lanet olasıca kilitli parke taşı yerine kullanacağımız yukarıda paylaştığım ve benim bilip de paylaşamadığım zilyon tane sert zemin ürünü varmış ve aslında bunları da kullanabilirmişiz. Umarım bir gün bunu başımıza da duran iş sahiplerine anlatabilir ve bu ürünleri de kullanabilirim. Bu dileğim benim yerimde olan tüm arkadaşlarım içinde geçerlidir.

Cihan KARAKAYA

[email protected]