Son zamanların çok konuşulan dizisi Bir Başkadır’ı, bugün de bizden dinleyin. Berkun Oya tarafından yazılıp yönetilen dizinin oyuncuları arasında Öykü Karayel, Fatih Artman, Funda Eryiğit, Tülin Özen, Defne Kayalar, Settar Tanrıöğen gibi isimler yer alırken kurgu koltuğundaysa Ali Aga oturuyor. Yaklaşık üç hafta önce Netflix’de izleyici ile buluşan Bir Başkadır, yayınlandığı günden itibaren gerek sosyal medyada, gerek gündelik konuşmalarda, gerekse basında oldukça ses getiriyor. Peki, diziyi bu denli çarpıcı kılan şey ne?
Dizi ile ilgili yorumlara başlamadan diziyi kısaca özetleyelim.
Meryem adında bir genç kadın, bayılma sorunu yaşamaktadır, bununla ilgili olarak doktora gitmiştir fakat fizyolojik bir bulgu bulunamadığından psikiyatriye yönlendirilmiştir. Dizide Meryem ile birlikte toplumun farklı kesimlerinden diğer karakterlerin hayat akışı, karşılaştıkları sıkıntılar ve iç dünyaları anlatılmaktadır. Bu noktada hemen bir parantez açalım ve bazı otoritelerin dizi ile ilgili eleştirilerine kulak verelim. Karakterlerin temsil ettiği toplumsal figürlerin toplumun bazı kesimleriyle özdeşleştirildiği düşüncesi temeliyle ortaya konulan bu eleştiriler özelinde, Bir Başkadır’ın kurgusal bir metin olduğunu hatırlamakta fayda olacaktır zira dizinin toplumun bir panaromasını tüm detaylarıyla aktarmak gibi bir misyon üstlenmediği açıkça görülebilir. Sosyal anlamda toplumu oluşturan kesimler arasındaki kutuplaşmalara değinen Bir Başkadır, izleyiciye konuş-abilmenin önemini ve değerini yeniden hatırlatıyor. Ayrıca, yer yer Yeşilçamvari görüntüleri ve Ferdi Özbeğen seçimiyle de bizlerde nostaljik bir his uyandırıyor. Peki, her detayı ince elenip sık dokunmuş Bir Başkadır’ın mekan seçimleri hakkında neler söylenebilir?
Mahalle
Meryem’in ailesiyle birlikte yaşadığı evin Beykoz’a bağlı Tokatköy Mahallesi’nde yer aldığı biliniyor. Öncelikle aşırı yorum yapmış olma ihtimaliyle birlikte, altı yıl önce 6360 Sayılı Kanun çerçevesinde çıkarılan köylerin mahalleye dönüşmesi durumunu, dizinin mekanları dahilinde gösterdiğini düşünüyorum. Köylerin tüzel karakteristiklerinin ve kimliklerinin kaybolması tehtidi oluşturan bu durum, dizide de ne tam bir köy ne de tam bir mahalle ortamı göremediğimiz bir mekanı yansıtıyor. Köy kültürünün bu iki uç arasında git gide belirsizleştiği görülebiliyor.
Meryem ve ailesinin evi
Dizide Meryem ve ailesinin yaşadıkları ev, yukarıdaki fotografta yer alıyor. Öncelikle çevreye baktığımızda, bahçe kültürünün olduğunu görebiliyoruz. Her ne kadar az gelirle geçinen kimselerin yaşadığı tipik bir ev olarak görünse de; bahçede bir masanın olması, çocuklar için kurulmuş salıncakların bulunması, evde yıkanan çamaşırların bahçeye asılması, Meryem’in abisinin bahçede spor yapıyor olması ve bahçede bulunan Diospyros kaki yani Trabzon hurması ağacı aslında ev halkının dışarıyla olan bağlantılarının tipik bir apartman hayatından çok daha güçlü olduğunu anlatıyor. Dizinin kurguladığı yerlerde, aslında karakterlerin farklı yönlerde var olan çatışmalarının mekanlar arasında da olduğunu fark edebiliyoruz.
Aynı mahalleden bir diğer fotoğrafta, mahallede yer alan evlerin içini görmek fırsatı buluyoruz. İlk fotoğrafta evin eski ahşap penceresinden görülen yeşil alan, sizin de hemen dikkatinizi çekmiştir. Yapılar ve evlerin içindeki eşyalar eski olmasına rağmen doğasına daha iyi bakılmış ve İstanbul’un diğer mahallelerine oranla daha otantik bir mahalle figürüyle karşılaşıyoruz.
Klinik
Yeşil ve tonlarının dikkat çektiği klinikte, her eşyanın yerli yerinde oldukça düzgün konumlandığını görüyoruz. Duvardaki tablolardan, masanın üzerindeki kağıtlara kadar odadaki her öge belirli bir ahenk içerisinde bulunuyor ve bu durum aslında bize karakterin özellikleriyle ilgili belirli ipuçları da veriyor. Evet, Peri gerçekten tertipli, düzenli ve mesleğinin de getirisiyle biraz mesafeli bir karakter diyebiliyoruz.
Bir Başkadır’ın mekan kurgularındaki asıl başarısı, karakterlerin dizi boyunca geçirdikleri çeşitli süreçlerin ruh hallerindeki değişimlerle oldukça uyumlu olmasıdır. Mekanların mistifiye edilmeden olduğu gibi en doğal haliyle kullanılması, dizinin daha otantik bir havaya bürünmesini de sağlamıştır. Benzer bir etkiyi sıradan ama doğal diyaloglarla da yakalayan dizi, bu yönüyle pek çok seyirciyle güçlü bir bağ kurabilmiş gibi görünüyor. Tabi, dizinin bu etkiyi yakalamasına senaryosu, mekanları, oyuncuları, görüntüleri, sesleri ve kurgusu gibi pek çok temel unsur birlikte rol oynuyor. Bunlarla birlikte çok sayıda yapımın aksine alışılagelmiş konuları klişeleşmiş bir yolla anlatmaktansa, ülkenin kendi derinliği içerisinde var olan meseleleri farklı perspektifler aracılığıyla sunuyor.
Tüm ”Bir Başkadır” ekibine tebrikler!
Kaynakça
- Bir Başkadır! – Boş Modern Sohbetler – Yalın Alpay (FLU TV)
- www.mevzuat.gov.tr
- Bir Başkadır – Netflix (https://www.netflix.com/tr/title/81106900)
