Art Nouveau Sanat Akımı

Art Nouveau sanat akımının ilk olarak İngiltere’den çıktığı söylenebilir. Kısa sürede Avrupa ve Amerika’da yayılmaya başlamıştır. 1890-1910 yılları arasında etkinliğini sürdürmüştür. Akımın asıl amacı, 19. yüzyıl sanatının taklitçi, tarihsel üslubundan sıyrılıp yeni bir üslup ortaya çıkarmaktır.

Art Nouveau Sanat Akımı Nedir?

Art Nouveau, zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, bitkisel desenlerin ağırlıklı olarak kullanıldığı bir sanat akımıdır. Türkiye’de Yeni Sanat Akımı ya da 1900 Sanatı olarak adlandırılırmıştır. Birçok Avrupa ülkesinde de farklı isimlerle anılmıştır; Almanca’da Jugendstil, İtalyanca’da Stile Liberty, Katalan’da Modernisme català, Modern Tarz (İngiliz Art Nouveau tarzı) sayılabilir. Art Nouveau akımının ilk aşamalarında mimarlıktaki gelişmeler daha belirgindir. Kullanılan abartılı barok stili benzeri dekoratif bezeme ve süslemeler sebebiyle Doğal Stil, Style Kamçı Vuruşu Stili ve Yılanbalığı Stili olarak da anılmıştır.

Art Nouveau Sanat Akımı Özellikleri

Art Nouveau Sanat Akımının en tipik özelliği asimetrik çizgilerle, dalgalı çizgilerdir. Genellikle doğadan alınmış biçimler stilize edilip kullanılmıştır. Bir çiçeğin sapı ya da goncası, asma filizleri, böcek kanatları ya da benzeri kıvrımlı, zarif doğal biçimler art nouveau sanatçısının başlıca esin kaynaklarıdır. Özellikle İtalyan ve Fransız sanatçılar kompozisyonlarını stilize bitkiler ve çiçek motifleri kullanarak kurmuşlardır. Zambak en çok tercih edilen çiçek motifiyken, iris, dik diken, kendir çiçekleri, bambu, nergis ve ortanca gibi motifler ile asma yaprağı, enginar yaprağı ve yosun gibi bitki motifleri de tercih edilmekteydi.

Bitki ve çiçek motiflerinin yanı sıra akımın karakteristik diğer bir özelliği hayvan figürlerinin stilize edilmesiydi. Hatları da ki keskin çizgileri nedeniyle kuğu ve tavus kuşu çokça tercih edilen figürler arasındaydı. Bu figürlerin yanı sıra kurbağa, kertenkele, timsah, yılan ve salyangozda yapıtlarda kullanılmıştır.

Bunlara ek olarak, kadın figürü Avrupa Art Nouveau sanat akımında çok önemli bir yere sahiptir. Kadın figürleri, rüzgarda sallanan saçlar ve 19. yüzyıl kıyafetleriyle stilize edilmiştir.

Demir ve cam bu dönemin önemli yapı malzemeleri arasındadır. Demirin yapı malzemesi olarak kullanılması mimari için bu dönemde bir devrim olmuştur. Demir; metro girişlerinde, yapıların değişik bölümlerinde fonksiyonel ve estetik işlevi görmüştür. Cam süslemeler ve ışık akımın en önemli detayları arasında yer almaktadır. Aydınlatmanın önem kazanmasıyla birlikte cam pencerelerle aydınlatılan merdiven ya da hollerin merkez olarak yerleştirildiği yeni bir plan düzenine gidilmiştir.

Art Nouveau Sanat Akımı Sanatçıları

Art Nouveau Sanat Akımı; mimari, resim, çizim, grafik, mobilya, çömlekçilik gibi çeşitli sanat dallarında etkisini göstermiştir. Mimaride önemli temsilcileri; Antoni Gaudi, Hector Guimard, Victor Horta, Charles Rennie Mackintosh, Mikhail Eisenstein, Otto Wagner’dir. Resim, çizim ve grafik tasarımında önemli temsilcileri; Alphonse Mucha, Gustav Klimt, Charles Rennie Mackintosh, Henri de Toulouse-Lautrec, Aubrey Beardsley’dir. Mobilya tasarımında önemli temsilcileri; Eugène Gaillard, Louis Majorelle, Carlo Bugatti’dir. Çömlekçilikte önemli temsilcileri; Taxile Doat, Edmond Lachenal, Artus Van Briggle, Vilmos Zsolnay’dir.

Antoni Gaudi

Art Nouveau Sanat Akımının en önemli mimarlarından biri Antoni Gaudi’dir. Katalan Modernizminin en büyük temsilcisi olarak bilinir. Gaudí’nin çalışmaları kendine özgü bir tarza sahiptir. Mimarın dünyada en çok bilinen başlıca eseri “La Sagrada Familia”dır. Eserlerinden yedi tanesi UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır.

Gaudi, kendi eserlerinde hayattaki önemli tutkuları olan din, doğa ve mimariyi çokça kullanmıştır. Her ayrıntıya dikkat eden mimar; seramik, vitray, ferforje dövme ve marangozluk gibi el sanatlarını mimarisiyle bütünleştirmiştir. Ayrıca, trencadis adında yeni bir teknik geliştirmiştir. Bu teknikte atık seramik ve cam parçaları kullanılarak bir yapının kaplaması yapılır.

Önemli bazı eserleri;

• Park Guell
• La Sagrada Familia
• Casa Milà
• Casa Batlló

• 

• 

• 

• 

Gustav Klimt

Gustav Klimt, ünlü art nouveau sanatçılarından biridir. Gustav Klimt’in babası altın ve gümüş oymacısıdır; çalışmalarını bu değerli metallerle süsleyen Klimt üzerinde şüphesiz ki babasının bir etkisi bulunmaktadır. Klimt, Viyana Dekoratif Sanatlar Okulu’nda duvar resimleri konusunda uzmanlaşmış resmi bir sanat eğitimi almıştır. Gustav Klimt’in yetenekleri hemen fark edildi ve henüz üniversitedeyken Viyana’daki iki kamu binasının dekor görevi verilmiştir; Burgtheater ve Kunsthistorisches Müzesi’ni bir arkadaşı ve kardeşiyle birlikte dekore etmiştir.

Klimt kendine farklı bir dil yaratmış, bilinçaltı dürtü ve arzulara ilişkin temaları eserlerinde işlemiştir ve bunlar halk ve sanat eleştirmenleri arasında ilgi ve hayranlık uyandırmıştır. Altın yaldızlarlar cömertçe kaplanmış olağanüstü dekoratif duvar resimleri ve resimler yaratarak eserlerini öne çıkarmıştır. Hatta bazı eserlerinde saf altın bile kullanmıştır.

Önemli bazı eserleri;

• Öpücük
• Adele Bloch-Bauer’in Portresi
• İlaç
• Hayat ağacı

• 

• 

• 

• 

Alphonse Mucha

Alphonse Mucha, Art Nouveau döneminde Paris’te yaşayan bir Çek ressamdı. İllüstratör ve grafik sanatçısı olan Mucha, Sarah Bernhardt’ın belirgin şekilde stilize edilmiş olduğu dekoratif tiyatro posterleri ile tanınır. Dönemin en bilinen illüstrasyon, reklam afişi ve tasarımlarını yapmıştır.

Mucha’nın çalışmalarında; genellikle yemyeşil çiçeklerle çevrili, neoklasik görünümlü cüppeler içinde güzel, sağlıklı genç kadınlar yer almaktadır. Çağdaş poster yapımcılarının aksine, daha soluk pastel renkler kullanmıştır.

Önemli bazı eserleri;

• Hayal
• Gismonda
• İş
• Sarah Bernhardt

• 

• 

• 

• 

Art Nouveau Mimari

Art Nouveau mimarlık sanatını 4 dönemde inceleyebiliriz:

1. Birinci dönem, 1896-1900 yılları arasında etkisini sürdürmüştür. Bu dönemde Neo Barok olarak bilinen motifler ve bitkisel bezemeler ön plana çıkmıştır.
2. Antoni Gaudi, bu dönemin ünlü mimarları arasında yer almaktadır. Yapıtlarında renkli yüzeyler, dalgalı formlar, bol dekorasyon ve organik motifler kullanarak bu akımın ilk örneklerini yaratmıştır.
3. Üçüncü dönem, 1905-1914 yılları arasını kapsar. Bu dönem bir geçiş niteliği taşımaktadır. Dekoratif süsler sadeleşmiş, çizgiler stilize edilmiş, eğri çizgiler çokgen ve küpler oluşturmaya başlamıştır.
4. 1925 yılında uluslararası bir stil uygulanmaya başlanmış: eğriler, geometrik figürler, yoğun dekor, sistematik sadelik, fantezi-fonksiyon paralellikleri ikinci dönemin devamı niteliğindedir.

Dünyadan Art Nouveau Örnekleri

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Kaynakça

1. (2020, Aralık 10). Aralık 13, 2020 tarihinde https://en.wikipedia.org/wiki/Antoni_Gaud%C3%AD adresinden alındı
2. Alphonse Maria Mucha. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.alfonsmucha.org/biography.html adresinden alındı
3. Brittanica. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.britannica.com/art/Art-Nouveau adresinden alındı
4. Bulbeck, L. Aralık 21, 2020 tarihinde blog.flametreepublishing.com: http://blog.flametreepublishing.com/art-of-fine-gifts/bid/72084/Art-Nouveau-Artists-Gustav-Klimt#:~:text=Gustav%20Klimt%20is%20one%20of,luxury%20notebooks%20and%20iphone%20cases. adresinden alındı
5. KÖSELİÖREN, H. Ö. (NİSAN 2018). ART NOUVEAU DA GAUDİ ÖRNEKLEMESİ. İSTANBUL.
6. Wikipedia. (2020, Aralık 2). Aralık 12, 2020 tarihinde https://en.wikipedia.org/wiki/Art_Nouveau adresinden alındı
7. Wikipedia. (2020, Aralık 4). Aralık 22, 2020 tarihinde https://en.wikipedia.org/wiki/Alphonse_Mucha adresinden alındı

Kullanılan görseller için;

1. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.praguetraveller.com/things-to-do-in-prague/museums-galleries/item/167-alfons-mucha-museum adresinden alındı
2. Aralık 22, 2020 tarihinde https://file.army/i/ackHNk adresinden alındı
3. Aralık 22, 2020 tarihinde https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Swan_and_Rush_and_Iris_wallpaper_Walter_Crane.jpg adresinden alındı
4. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.muzebiletleri.com/bilet/ispanya/barselona/park-guell-bileti/ adresinden alındı
5. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.culturalplaces.com/blog/la-sagrada-familia-10-interesting-facts-about-gaudis-masterpiece/ alındı
6. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.culturalplaces.com/blog/la-sagrada-familia-10-interesting-facts-about-gaudis-masterpiece// alındı
7. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.culturalplaces.com/blog/la-sagrada-familia-10-interesting-facts-about-gaudis-masterpiece/ alındı
8. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.bcn.travel/casa-mila-la-pedrera/ alındı
9. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.barcelona-top-tours.com/en/casa-batllo alındı
10. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.europosters.eu/posters/the-tree-of-life-the-fulfillment-the-embrace-the-waiting-stoclit-frieze-1909-v25435 alındı
11. Aralık 22, 2020 tarihinde https://www.gustav-klimt.com/The-Kiss.jsp alındı
12. Aralık 22, 2020 tarihinde https://blog.singulart.com/en/2019/09/25/portrait-of-adele-bloch-bauer-i-an-odyssey-through-nazi-germany/ alındı
13. Aralık 22, 2020 tarihinde https://parkstone.international/2016/04/20/where-muchas-magic-began-the-gismonda-poster/ alındı
14. Aralık 22, 2020 https://en.wikipedia.org/wiki/Palazzo_Castiglioni_(Milan) alındı
15. Aralık 22, 2020 https://www.parisdigest.com/information/paris_metro.htm alındı
16. Aralık 22, 2020 https://www.reddit.com/r/architecture/comments/8qidiq/museum_of_applied_arts_art_nouveau_built_in_the/ alındı
17. Aralık 22, 2020 https://delightfull.eu/inspirations/2016/08/22/inspiring-art-nouveau-buildings-world/ alındı